ساعت مچی خلبانی از همان روز های اول آغاز به کار صنعت هواپیمایی وارد این عرصه شد. این ساعت بین مردم از محبوبیت بالایی برخوردار است. ساعت های خلبانی یکی از مقاوم ترین و خاص ترین ساعت ها هستند که هرگز از مد نمی افتند. در این مقاله از کومولایف به تاریخچه و پیدایش این ساعت می پردازیم و شما را با ویژگی های این ساعت ها آشنا می کنیم.
ساعت مچی خلبانی ساعتی که هیچ وقت از مد نمی افتند
اگر دقت کرده باشید، توی دنیای فشن، محصولاتی که اسم”خلبانی” کنار آنها میآید، هیچ وقت از مد نمیافتند که میتوان از بین آنها به عینک آفتابی ریبن، کاپشنهای چرمی، و دوست عزیزمون در اینجا، ساعتهای خلبانی اشاره کنیم.
جدای اینکه الویس پریسلی در دهه ۵۰، فردی مرکوری در دهه ۷۰ و تام کروز در دهه ۸۰ سردمدار استایل خلبانی بودهاند، اگر بخواهیم علت جذابیت آن را بدانیم، اول جذابیت همیشگی خلبانان برای دختران و پسران، و دوم حس قدرت و زیبایی که در فشن خلبانی وجود دارد، پاسخ سؤال ما خواهد بود.
پس اگر میخواهید ساعتی داشته باشید که هیچ وقت از مد نیفتد و همواره تحسین اطرافیان را برانگیزد ساعتهای خلبانی انتخابی مناسب برای شما میباشند.
نگاهی کوتاه به تاریخچه ساعت مچی خلبانی
از گپ دوستانه تا ساخت ساعتی جاودانه
اگر به دنبال سرآغاز تولید ساعتهای خلبانی برویم و تاریخچه آنها را بررسی کنیم، رد آن به اوایل قرن بیستم برمی گردد که ساعتساز فرانسوی به نام لوئیس کارتیه به دیدار دوست خود به نام آلبرتو سانتوس دومونت که یک خلبان برزیلی بود، رفت تا گپی دوستانه با هم بزنند، در این میان آلبرتو شروع به شکایت از ساعت جیبی خود کرد که هنگام پرواز، درآوردن آن از جیب و نگاه کردن به آن بسیار سخت و خطرناک است؛ همین آقای کارتیه را به فکر وادار کرد که ساعتی بسازد که خلبانان نیازی به بیرون آوردن آن از جیب خود نباشند. او راه حلی جز بستن ساعت به مچ دست به ذهنش نرسید و همین سرآغاز تولید ساعتهای خلبانی شد و امروزه مدلهای ساعت کارتیر سانتوس یکی از شناختهترین ساعتها در بین ساعتهای جهان میباشد.
و اما آلمانیها در جنگ جهانی دوم ….
بعد از آن در جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان به فکر این افتاد که ساعتی کاربردی و اختصاصی برای خلبانهای بمباندازهای خود تولید کند، تا نظم و دقت آلمانی را در عملیات بمباندازهایشان داشته باشند، برای همین ژنرالهای آلمانی، با ساعتسازانی به نامهای A. Lange و Söhne وارد مذاکره شدند که ساعتی به نام B-Uhr را با صفحه بزرگ ۵۸ میلیمتری و موتور دقیق سوئیسی بسازند که بندی چرمی به همراه زیرپوش ساعت که آن هم از جنس چرم بود بسازند. همین موضوع ساخت ساعتهای خلبانی را در سراسر جهان رواج داد؛ چرا که در پی ارتش آلمان، ارتشهای دیگر کشورهای درگیر در جنگ به همین فکر افتادند و یکی پس از دیگری به تولید ساعتهای خلبانی روی آوردند.
دلیل استفاده از چرم دولایه در ساعت مچی خلبانی: نسوختن دست خلبان
بعضی ساعتهای خلبانی از بند چرمی دو لایه برای بستن ساعت به روی مچ استفاده میکنند، شاید از خود بپرسید که چرا از چرم دولایه (زیر دار) در ساخت ساعتهای خلبانی استفاده میشود، خوب اگر بخواهیم دلیل آن را توضیح بدهیم، ماجرا از آنجا شروع شد که آتش گرفتن کابین هواپیما هنگام درگیریهای هوایی، باعث داغ شدن بیش از حد بدنه فلزی ساعت و در پی آن سوختن دست خلبان و ناتوان شدن او در کنترل هواپیمای در حال سقوط میشد، لذا خلبانان به این فکر افتادند که زیر ساعت از پوشش دو لایه چرم استفاده کرده تا دستانشان هنگام آتش سوزی نسوزد و همین سر آغاز استفاده بند چرمی دولایه در ساعتهای خلبانی شد.
ویژگیهای بارز ساعت مچی خلبانی
بعد از این که تاریخچه مختصر از به وجود آمدن ساعتهای خلبانی را بررسی کردیم حالا موقع آن رسیده که ویژگیهای بارز این ساعتهای جذاب را ذکر کنیم
امکانات و ویژگی های ساعتهای خلبانی
خب چه چیزی یک ساعت خلبانی رو به این اسم تبدیل میکنه؟ در مقایسه با ساعتهای غواصی، ساعتهای خلبانی ویژگی خاصی ندارن. و فرم و طراحی مدلهای اون ممکنه با هم خیلی متفاوت باشن. تنها عنصر اجباری اصلی اونها اینه که باید بتونن به خلبان توی کارش کمک کنن.
ولی همونطور که بعدا خواهید دید، این خیلی به نیازهای خلبان نیاز داره که در نتیجه شکل اونها رو با هم خیلی متفاوت میسازه. حالا بیاین ببینیم که ویژگیهای اصلی یک ساعت هوانوردی چیه.
عقربهها و علامتهای بزرگ و خوانا
احتمالا ویژگی شناخته شدهی ساعتهای هوانوردی اینه که بهخاطر عقربهها و علامتهای بزرگشون میشه راحت صفحهی مدرجشون رو خوند.
در مقایسه با ساعتهای غواصی، ساعتهای خلبانی معمولا بهجای اینکه فقط علامتهای شاخص رو داشته باشن برای همهی عددها علامت دارن تا بشه ساعت رو راحتتر خوند (با این حال این یه قانون الزامی برای همهی ساعتهای خلبانی نیست).
همچنین این ساعتها از ساعتهای معمولی بزرگتر هستن و پیچ تنظیم بزرگتری هم دارن تا بشه با دستکش راحتتر باهاشون کار کرد.
یکی از مهمترین نمونههای ساعتهای خلبانی توی تاریخ ساعتهای هوانوردی، ساعت زنیث لوییس بلریوت هست. لوییس بلریوت اولین نفری بود که در سال 1909، کمی بعد از موفقیت برادران رایت و سانتوس، در طول کانال انگلیس پرواز کرد.
و درست مثل سانتوس، او هم ساعت مورد علاقهی خودش رو داشت، که ساعت خلبانی زنیت از ساعتساز سوییسی بود.
با وجود اینکه ساعت کارتیر سانتوس از هر نظر خاص بود، ساعت طرح زنیت، به استثنای تغییرات کوچیکی که داشته، تا به امروز هنوز هم ساعت موردپسند هست.
صفحهی مدرج مشکی با اعداد بزرگ روی قاب استیل ضدزنگ حتی توی عصر مدرن امروز هم عالی به نظر میاد (بعد از گذشت بیش از 100 سال).
واقعا حیرتانگیزه که یک ساعت چطوری همچین طراحی با دوامی داره که با گذشت زمان تغییری نکرده.
ساعتهای B-Uhr
نمیشه که توی بحث ساعتهای خلبانی به ساعتهای B-Uhr اشاره نکرد. B-Uhr مخفف Beobachtungsuhr هست که در آلمانی به معنی ساعت دیدهبان هست. بعضیها این مدل ساعت رو با اسم فلیگر میشناسن.
این ساعتها همونهایی هستن که برای خلبانان بمبافکن المانی در جنگ جهانی دوم طراحی شده، پس آره، اگه از ما میپرسین به نظرمون اونا گذشتهی بد یمنی دارن.
دو نوع ساعت B-Uhr وجود داره، مدل اول یک ساعت مچی معمولیتره و مدل دوم که معروفتره جای علامتهای دقیقه و ساعتش عوض شده.
فقط 5 تولید کنندهی ساعتهای B-Uhr برای آلمان وجود داشت: لانگ اند سون (Lange & Söhne)، Lacher & Co، Walter Storz، Chronometerwerke Hamburg و IWC.
میتونیم بگیم که ساعتهای B-Uhr ساعتهایی بودن که شکل امروزهی ساعتهای خلبانی رو تعیین کردن، تعداد خیلی زیادی از ساعتسازها سعی میکنن که طرح اون الگوبرداری کنن.
از صفحهمدرج ساده و خواناش میشه فهمید که چرا مورد علاقهی طرفدارانش نشه.
قاب ضدمغناطیس از ویژگی های ساعت مچی خلبانی
ویژگی مهم دیگه ساعتهای خلبانی اینه که قاب ضدمغناطیس داشته باشن. کابین خلبان هواپیماها پر از وسایلی هست که میتونن الکترومغناطیس قوی ساطع کنن.
بنابراین خیلی مهمه که ساعتهای خلبانی یک قاب ضدمغناطیس خوب داشته باشن تا این اطمینان رو بدن که ساعت دقیق کار میکنه.
دقت و صحت زمانبندی
ساعتهای خلبانی به زمانبندی دقیقتر از حد متوسط نیاز دارن. قبل از اختراع ساعتهای کوارتز، کورنومترها بهدلیل دقت بالاشون در مقایسه با ساعتهای اتوماتیک معمولی، انتخاب محبوبی برای ساعتهای خلبانی بودن.
ضد ضربه و ضد ارتعاش از ویژگی های ساعت مچی خلبانی
فکر نکنم که لازم باشه وارد جزئیات بشم. هواپیما وقتی که میخوان از زمین بلند شن تحت فشار نیروی جی زیادی هستن، بههمین دلیل خیلی مهمه که ساعت ضد ضربه ساخته شه.
ساعت لونژین لیندبرگ زاویهای
ساعت لونژین لیندبرگ زاویهای ظاهر جذابی دارن، ولی اون لبههای شیبدار چرخانشون مثل چیزهایی که تا امروز دیدیم نیست.
این لبهها برای چی استفاده میشن ؟
این ساعت توسط چارلز لیندبرگ بهعنوان ابزاری برای مسیریابی هوانوردان طراحی شد. که لیندبرگ اولین نفری بود که در طول اقیانوس اطلس از نیویورک تا پاریس بدون توقف پرواز کرد. اون از سیستم مسیریابی که توسط فیلیپ ون هورن وییمز، دریابان نیرو دریایی آمریکا، اختراع شده بود استفاده کرد که بهدنبال آسانتر کردن دید آسمانی خلبانها بود.
همونطور که ممکنه بدونین، دید آسمانی بهمعنی تشخیص موقعیت ستارهها، خورشید و غیره است. و استفاده از اونها برای پیدا کردن مکان خودتون روی زمین هست.
از این تکنیک قرنها در دریانوردی استفاده شده که به خیلی قبلتر از اختراع GPS برمیگرده.
ولی خلبان نمیتونه روش سنتی استفاده از سکستانت رو بهکار بگیره، چون نیاز به هر دو دست داره که خیلی خطرناکه.
به همین دلیل ساعت زاویهدار به دنبال این هست که این کار رو قرار دادن اطلاعات لازم روی ساعت آسونتر کنه و اینکه بشه با یک دست باهاش کار کرد.
گاهسنج از ویژگی های ساعت مچی خلبانی
گاهسنج یا کرونومتر یکی از مشکلاتی هست که معمولا توی ساعتهای خلبانی پیدا میشه. کرونومتر برای این هست که برای دنبال کردن زمان اتفاقات مختلف در حین پرواز از اون استفاده بشه. همونطور که غواصها برای اینکه زمان غواصیشون رو داشته باشن از لبهی شیبدار چرخان یکطرفه استفاده میکنن، خلبانها هم از کرونومتر برای این کار استفاده میکنن.
بعضی ساعتهای هوانوردی هم بالای لبهی شیبدار ساعت یک مقیاس ارتفاعسنج دارن که میشه هم زمان با استفاده از کرونومتر از اون برای محاسبهی سریع سرعت هواپیما استفاده کرد.
خطکش محاسباتی
مثل ساعت زاویهای لیندبرگ، اغلب از خطکش محاسباتی در بالای لبهی شیبدار ساعتهای هوانوردی استفاده میشه.
هدف اون محاسبه ی راحت مسائل مخلف ریاضیات هست (ضرب، تقسیم، جذر و غیره). بعضی از اونها حتی تبدیل واحد مثل کیلومتر-مایل و پوند-کیلوگرم هم دارن.
این وسیله قابلیتهای مختلفی داره که زندگیمون رو راحتتر میکنه. تنها ایرادش اینه که ممکنه شیب منحنی یادگیریش زیاد باشه. جدا از اون یک ظاهر خیلی جذاب به هر ساعتی میده.
ساعت GMT
در آخر هم عملکرد ساعتهای GMT. عملکرد GMT این هست که یک منطقه زمانی دیگه رو روی ساعت نشون بده. توی ساعت های خلبانی GMT (ساعت جهانی) همچنین با اسم UTC (ساعت هماهنگ جهانی) و زمان Zulu هم شناخته میشود.
این زمانها به وقت لندن هستن که منطقهی زمانی UTC+0 هست. صنعت هوانوردی از اونجایی که پروازهای زیادی از منطقه زمانیهای مختلف میان، از این بهعنوان اساس ارتباطاتشون استفاده میکنن. که به منظور جلوگیری از اشتباه گرفتن این پروازها با هم هست.
معمولا عقربهی GMT با عقربههای دیگه فرق داره و بهجای اینکه مثل بقیهی عقربهها هر 12 ساعت یک دور کامل بزنه هر 24 ساعت دور کامل میزنه.
بهجز ساعت جهانی هم میتونه روی ساعت منطقه زمانیهای دیگه تنظیم بشه که ممکنه برای کسانی که خلبان نیستن و معمولا در سفر هستن مفید باشه تا بتونن زمان رو به وقت خونهاشون بدونن.
ساعت مچی خلبانی را کجا دست کنیم ؟
لباسهای اسپرت و غیررسمی
درحالتی که لباسهای اسپرت با پیراهن تمام دکمه، کفشهای چرمی، جین، کت اسپرت بدون کراوات و… بر تن دارید. این لباسها سبکی است که شما بیشتر در محلهای غیررسمی و یا هنگامیکه باخانمی قرار میگذارید از آنها استفاده میکنید.
در این حالت برای ست کردن ساعت مچی مردانه بالباسهای خود، بهتر است ساعتهای بزرگتر به همراه پیچیدگیهای بیشتر و چند موتورِ را انتخاب کنید. در اصل این سبک لباسها را میتوان با هر نوع ساعتی سِت نمود. اما این لباسها بیشتر با ساعت مچی خلبانی هماهنگ هستند.
پنج برند برتر ساعت مچی خلبانی کدامند ؟
Oris Big Crown Pro
یکی از با ارزش ترین ساعتهای کوکی خلبانی که توی سوییس ساخته شده ساعت پرو پایلت پیچ بزرگ اریس هست، که علاوه بر اینکه روز و تاریخ رو نشون میده، ذخیره انرژی 38 ساعته هم داره. این ساعت اریس اعتبار و استایل کلاسیک خلبانهای جنگ جهانی دوم رو با هم ترکیب کرده.
IWC’s Mark VIII
ساعت IWC مارک VIII اصالت طراحی بر اساس کارایی رو که مدل ساعتهای هوانوردی که امروزه میشناسیم شکل داده رو حفظ کرده. مارک VIII یکی از نمادینترین ساعتهای خلبانی توی بازار هست که از خونهای میاد که قدمت ساخت ساعتهای خلبانی رو داره.
ساعت خلبانی گارمین مدل D2 bravo
ساعت خلبانی گارمین مدل «D2 Bravo» یکی بهترین و حساس ترین ساعت های خلبانی در بازار میباشد که که توسط شرکت گارمین طراحی و ساخته شده است.این ساعت با قابلیت های منحصر به فرد خود انقلابی به پا کرده است که این ویژگی ها در کنار ظاهر شیک و کیفیت بالا، یک انتخاب عالی برای خلبان ها و ورزشکاران ساخته است.
Bremont ALT1 Classic/CR
کارخونهی ساعتسازی بریتانیایی برمونت از علاقهی برادران انگلیسی به هوانوردی و بازیابی هواپیماهای جنگی قدیمی توی کارگاه پدرشون بهوجود اومد. ظاهر باثبات و جدی بریتانیایی کرونوگراف Alt1 کلاسیک فلسفهی ساعتهای کارا و قوی شرکت با مکانیک بیعیب و نقص رو نشون میده.
Patek Philippe’s Calatrava
ساعت Calatrava Pilot Travel Time Ref 5524 پتک فیلیپ برای کلکسیونرهای ساعت که همهچیز رو باهم میخوان مناسبه: ظاهر مردانه و نژاد اصیل. کاراییهای مفید شامل عقربهی منطقهی زمانی دوم (که بهعنوان کارایی ساعت جهانی هم شناخته میشه) با شاخصهایی روی صفحه مدرج که مشخص میکنه در دو منطقه شب هست یا صبح. صفحه مدرج روی عدد 6 تاریخ رو نشون میده. همهی اینها روی یک قاب طلای سفید هست و از یک SC FUS کالیبر 324 اتوماتیک نیرو میگیره.
ساعت خلبانی سیکو مدل ۷T34
این ساعت با توجه به ویژگی ها و قابلیت هایی که دارد مخصوص خلبان ها طراحی و ساخته شده است.
ساعت خلبانی سیکو با داشتن ۴ موتور فوق العاده دقیق اطلاعات ارزشمندی را به خلبان در طول پرواز میدهد و او را از همراه داشتن کامپیوتر خلبانی بی نیاز میکند.
Cartier Santos-Dumont
کمیابترین ساعت خلبانی ساعت سانتوس دومنت اصلی هست که توی کلکسیون ساعتهای قدیمی کارتیر هست. چون همین یکی از این نمونه هست، میشه گفت که غیرقابل ارزش گذاری هست. با اینحال برای مدلی که بشه از پس خرید اون براومد، ساعت سانتوس دومنت کارتیر که با طلای سفید هست روح سخاوتمند و بیپروای هوانورد برزیلی رو نشون میده. برخلاف ساعتهای هوانوردی گرد و کارامد، این مدل زیبا اصیلترین یادآور تولد ساعتهای هوانوردی هست.