احتمالا نام ساعت گرینویچ به گوشتان خورده است! اما این مفهوم چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در این مقاله از کومولایف شما را با مفهوم و کاربرد های ساعت جهانی و تاریخچه ی آن آشنا می کنیم.
ساعت گرینویچ چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
GMT مخفف Greenwich Mean Time از ساعت رصدخانه صنعتی گرینویج گرفته شده که بر اساس موقعیت خورشید مشخص می‌شود و از نظر زمانی با ساعت جهانی یا UTC هماهنگ است. فرق گرینویج و UTC در این است که گرینویج عمدتا توسط مراکز مشهور انگلیسی مثل سرویس جهانی بی بی سی، برخی کشورهای عربی و نیروی دریایی بریتانیا مورد استفاده قرار می‌گیرد که همگی مبداهای جهانی را از گرینویج بریتانیا می‌گیرند و به رسمیت می‌شناسند.
برخی دیگر از کشورهای جهان مثل هند، پاکستان و استرالیا هم از این ساعت استفاده می‌کنند اما UTC مورد استفاده سراسر جهان قرار می‌گیرد و تقریبا همه جهان آن را قبول دارند. در واقع عمومیت UTC بسیار بیشتر از GMT است. گرینویج همچنین نام دهکده‌ای در نیویورک و یک پارک در محله منهتن نیویورک هم هست که باید دقت کنید با مفاهیم زمانی اشتباه گرفته نشود.
تا قبل از قرن 19 ساعت هماهنگی هیچ مفهومی نداشت و هر جایی برای خود زمان خاص داشت، معمولا در میدان مرکزی شهرهای اروپایی یک ساعت خورشید وجود داشت که ساعت رسمی آن منطقه را نشان می‌داد اما این ساعتهای متنوع با پیشرفت تکنولوژی و از افزایش ارتباط مردم نقاط مختلف جهان بسیار دردسر ساز شده بود و نیاز به یک زمان هماهنگ بیش از هر زمانی احساس می‌شد.
صنعت راه آهن بیش از هرچیزی از این تعدد زمان‌ها رنج می‌برد، فرض کنید یک ایستگاه به وقت محلی لندن بلیت فروخته بود و مسافران شهر مجاور به وقت خود منتظر آمدن قطار می‌ماندند، این شرایط باعث هدر رفت زمان و جا ماندن بسیاری از مسافران از قطار می‌شد.
در انگلیس ابتدا ساعت رسمی لندن همه جا مورد استفاده قرار گرفت اما پس از 7 سال گرینویج ساعت رسمی سراسر بریتانیا شد. در نهایت باید گفت این حرکت از راه آهن بریتانیا آغاز شد و پس از مدتی در سراسر ادارات مراکز دولتی و خصوصی برای هماهنگی بیشتر مورد استاده قرار گرفت.
تاریخچۀ ساعت گرینویچ چطور شکل گرفت ؟
در قرن نوزدهم میلادی، نگه داشتن زمان کار دشواری به حساب می آمد. اغلب ساعت ساز یک شهر یا ساعت بزرگی که در شهر نصب کرده بودند، ساعت رسمی آن شهر بود. داستان ساعت گرینویچ از آنجایی شروع شد که با توسعه ی صنعت راه آهن، این مشکل جدی تر شد. مثلا وقت هر قطار بر اساس ساعت محلی یک شهر تنظیم می شد که همین ساعت با ساعت شهر دیگر تفاوت داشت.
این قضیه که برای سال 1840 بود، انگلیسی ها و شرکت های راه آهن تصمیم گرفتند تا ساعت های خود را با ساعت لندن هماهنگ کنند که به مدت 7 سال اجرایی شد تا اینکه در سال 1847 ، شرکت های راه آهن موظف به هماهنگ کردن ساعت خود با ساعت گرینویچ جایگزین لندن شدند. این عمل تا سال 1848 عملی شد که دیگر شرکت ها نیز این کار را انجام دادند.
همین مرحله تا استفاده ی آمریکایی ها از ساعت گرینویچ ادامه پیدا کرد که بیش از 300 ساعت محلی مختلف را دارا بود. نهایتا سران 25 کشور دنیا، گرینویچ را به عنوان ساعت استاندارد جهانی به رسمیت شناختند.
نحوه محاسبه تفاوت ساعت کشورهای مختلف
برای آنکه فاصله ی خود با گرینویچ را به دست آورید، طبیعتا به
۱- یک نقشه احتیاج خواهید داشت. این نقشه باید دارای خطوط جغرافیایی باشد.
۲- باید محل خود در نقشه را مشخص کنید.
۳- باید خطوط جغرافیایی بین خود و خط نصف النهار مبدا را بشمارید تا فاصله شما به دست آید.
بعد از این کارها باید ببینید که از گرینویچ جلوترید یا عقب تر؟
اگر در غرب خط نصف النهار مبدا باشید، ساعت شما از گرینویچ عقب تر میباشد که باید در کنار ساعت یک منفی قرار دهید. اگر در شرق بودید، ساعت شما از گرینویچ جلوتر است که باید در کنار ساعت یک علامت مثبت بگذارید.
بهتر است این موضوع را با یک مثال بررسی کنیم؛
تصور کنید که ۵ خط بین شهر واشنگتن و خط نصف النهار مبدا قرار دارد. این به آن معناست که ساعت ۰۵:۰۰ میباشد. و چون واشنگتن در غرب گرینویچ است، پس از گرینویچ عقب تر است و یک علامت منفی نیز باید به ساعت اضافه کرد.
ساعت GMT چیست و چگونه کار می‌کند ؟
ساعتهای GMT به ساعت جهانی مجهز هستند و یک منطقه زمانی مشخص را نشان نمی‌دهد بلکه می‌تواند به صورت هم‌زمان دو ساعت مختلف را نمایش دهد.
این ساعتها دو سری عدد دارند که عقربه‌های 12 ساعته نخست ساعت را بر اساس منطقه زمانی نشان می‌دهند و سری دوم عددها به وقت ساعت جهانی تنظیم شده‌اند. قاب این ساعتها متحرک هستند و با گرداندن آن‌ها می‌توانید ساعت را روی هر زمانی که بخواهید تنظیم کنید. البته کار با نمونه‌های اولیه این مدل‌ها چندان راحت نبود اما این ساعتها به مرور پیشرفت کردند و هر روز امکان نمایش ساعت آن‌ها ارتقا پیدا کرد و کار با این ساعتها راحت‌تر شدند.
بسیاری از مدل‌های جی تی ام به سبب تاثیری که در تاریخ هماهنگ سازی زمان داشتند این روزها بسیار ارزشمند هستند و کلکسیونرها از آن‌ها در مجموعه‌های اختصاصی خود نگهداری می‌کنند.
کار با این ساعتها بسیار ساده است بر مبنای اختلاف ساعتی که محل استقرار شما با ساعت جهانی دارد ساعت را تنظیم می‌کنید، به عنوان مثال اگر ساعت محل شما 2 ساعت با ساعت جهانی اختلاف دارد قابل ساعت را روی زمان GTM تنظیم می‌کنید و بعد به اندازه 2 ساعت می‌چرخانید به این ترتیب عقربه‌های ساعت شما دوم زمان منطقه خاص دلخواه شما را بایک مقیاس 24 ساعته نمایش خواهد داد.
برای آن‌ها که ساعت نظامی را می‌شناسند کار با این ساعتها بسیار ساده‌است، این روزها بیشتر ساعتهای جی تی ام حالت تزئینی و کلکسیونی دارند و شما می‌توانید ساعتهای مختلف را با یک سرچ ساده در اینترنت به دست آورید.
اهمیت GMT در ساعت مچی ها:
با توجه به پیشرفت بشر در تکنولوژی و بوجود آمدن ابزارهای راحتی مثل تلفن همراه، شاید چندان ساعت های دارای GMT مورد استفاده قرار نگیرند. اما این ساعت مچی ها به دلیل قدمت و اصالتی که دارند هنوز در بین کلکسیونرها و دوستداران ساعت جایگاه ویژه ای دارند.
همچنین برند های مطرح ساعت، مثل رولکس که در تولید ساعت گرینویچ هم پیشتاز بوده، هنوز سالی یک یا دو بار ساعت قاب پپسی با قابلیت GMT را وارد بازار می کند. یا برند ساعت سیکو که در کالکشن هر سال اش، یکی از این ساعت های جدید را دارد.
غیر از کلکسیونرها برای تکمیل و زیبایی کلکسیون ساعت، شاید ساعت های GMT همچنان مورد استفاده خلبانان، تجار یا در مسافرت ها طولانی و هوایی مورد استفاده عموم قرار بگیرند. تا در صورتیکه به تلفن همراه دسترسی نداشتید با یک نگاه سریع و ساده، تفاوت زمانی محلی که در آن هستید با یک شهر یا کشور مورد نظرتون رو ببینید.
نصف النهار گرینویج از کجا آمد ؟
خط طولی زمین است که به نصف النهار مبدا یا نیمروز هم گفته می‌شود و دقیقا از محل رصد خانه سلطنتی گرینویچ لندن عبور می‌کند. خط فرضی که شرق و غرب را از یکدیگر جداسازی می‌کند این معیار برای جهت یابی کره زمین مورد استفاده قرار گرفت و مبدا جهت یابی جهان به شمار می‌آید.
در طول قرن‌ها بارها و بارها محل دقیق این نصف النهار مورد بررسی قرار گرفته و گاهی تردیدهای درخصوص عبور آن از رصدخانه گرینویج مطرح شده که هیچگاه صددرصد تایید نشده و دلایل نتایج مختلف را توده‌های درون هسته‌ای اعلام کرده‌اند.
چه کسانی هنوز از ساعت GMT استفاده می‌کنند ؟
در حال حاضر که تکنولوژی به سادگی در اختیار ما قرار دارد، ساعتهای گرینویچ دیگر مانند عصر جت چندان مورد ضرورت و کاربرد به نظر نمی‌آیند. با این حال، بهترین ساعتهای GMT همچنان در بین مجموعه‌داران مورد پسند هستند. از این رو جای تعجبی نیست که هنوز هم برندهایی مانند رولکس، گاهی ساعت GMT مستر با قاب پپسی را دوباره زنده می‌کنند.
در این میان، اگر به تکنولوژی رو نیاوریم، هنوز هم ساعت گرینویچ، پاسخ‌گوی یک نیاز هستند. در واقع، چه دائماَ سفرهای هوایی دارید؛ و چه تاجری هستید که کارتان وابسته به متغیرهایی (بازار بورس و…) در مناطق زمانی مختلف است؛ یا عزیزانی از اعضای خانواده‌تان در آن سوی دنیا زندگی می‌کنند می‌توانید قاب ساعتتان را به اندازۀ درست بچرخانید و زمان را در مناطق زمانی مختلف، در لحظه بدانید. یا می‌توانید آن را در گوگل جست و جو کنید. هرکدام که برایتان راحت تر است.
