تاثیر مد و فشن بر کره ی زمین ؛ اهمیت انتخاب ما

تاثیر مد و فشن بر کره ی زمین و تغییرات احتمالی که می تواند ایجاد کند را می دانید؟ شاید هنگام خرید لباس اصلا به این موضوع فکر نکنید اما باید بدانید انتخاب شما چه تاثیر بزرگی می تواند در حفظ کره زمین بگذارد. تاثیر مد و فشن بر کره ی زمین را در کومولایف بخوانید.

تاثیر مد و فشن بر کره ی زمین

فرآیند تولید البسه در صنعت مد چهار تاثیر مهم روی محیط زیست می‌گذارد. اولین تاثیر، آلودگی‌های زیست محیطی می‌باشد. در طی فرآیند تولید از تعداد زیادی مواد شیمیایی استفاده می‌شود. سه نوع ماده شیمیایی خطرناک که مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل نونیل فنل اتوکسیلات، فتالات ها و رنگ‌های آزو می‌باشند. اگرچه ترکیبات شیمیایی محدود به این ترکیبات نیستند. از رو امروزه مد پایدار یا فست فشن بسیار اهمیت دارد و می تواند راه نجات باشد.

صنعت مد و آلودگی آب

در بیشتر کشورهایی که پوشاک را تولید می کنند، پساب و فاضلاب سمی کارخانه های منسوجات به صورت مستقیم به درون رودخانه ها تخلیه می شود. پساب شامل مواد سمی مانند سرب، جیوه، آرسنیک و مواد دیگر است. این مواد برای زندگی آبزیان و سلامت میلیون ها نفری که از منابع رودخانه ها تغذیه می کنند، بسیار مضر هستند. اگر آلودگی به سطح دریا برسد، به سرعت کل جهان را درگیر خواهد کرد. دیگر منبع اصلی آلودگی آب، استفاده از کود شیمیایی برای تولید نخ است که باعث آلودگی شدید آب و تبخیر نمودن آن می شود.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب لباس های ساخته شده در کشورهایی که قوانین سختگیرانه در زمینه محیط زیست برای کارخانه هایشان وضع کرده اند (مانند بریتانیا، کانادا و آمریکا).
• انتخاب الیاف ارگانیک و طبیعی که به مواد شیمیایی برای تولید نیاز ندارند.

%۲۰ از آلودگی آب صنعتی به دلیل تعمیر و یا دفع منسوجات است. سالانه ۲۰۰ هزار تن رنگ به دلیل پساب از بین می رود. %۹۰ آب های آلوده در کشور های در حال توسعه در رود ها روانه می شوند بدون آن که تصفیه شوند.

صنعت مد و مصرف آب

صنعت مد، مصرف کننده عمده آب است. مقدار عظیمی از آب آشامیدنی جهت فرآیندهای رنگزنی و تکمیلی برای همه لباس ها مورد استفاده قرار می گیرد. حدود ۲۰۰ تن آب آشامیدنی برای هر تن لباس رنگ شده به کار برده می شود. همچنین پنبه به مقدار زیادی آب برای رشد (و گرما) نیاز دارد، به همین خاطر معمولا در مناطق گرم و خشک کشت می گردند. بالای ۲۰۰۰۰ لیتر از آب جهت تولید حداقل ۱ کیلوگرم پنبه نیاز است. استفاده از این حجم آب، فشار عظیمی بر روی این منبع گرنبها که حقیقتا کمیاب است، به وجود می آورد و نتایج اکولوژیک وسیعی از جمله بیابانی کردن کشور باستانی آرام (احتمالا بخشی از سوریه امروزی) که تولید پنبه باعث از بین بردن منابع آب آن شده است را به بار آورده است.
استفان لی، نویسنده روزنامه گاردین می گوید که ۸۵% از نیاز روزانه کل آب تولیدی در هند جهت پرورش پنبه مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که ۱۰۰ میلیون از جمعیت هند به آب آشامیدنی دسترسی ندارند.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب الیافی که آب را کم مصرف می کنند، مانند کتان، الیاف فرآوری شده و موارد دیگر.

۱.۵ تریلیون لیتر آب سالیانه توسط صنعت مد استفاده می شود. برای دفع هر تن پارچه ۲۰۰ تن آب استفاده می شود. ۷۵۰ میلیون نفر در جهان دسترسی به آب آشامیدنی ندارند.

صنعت مد و میکرو الیاف در اقیانوس های محیط زندگی ما

ما هر زمان که پوشاک مصنوعی (پلی استر، نایلون و موارد دیگر) را می شوریم، حدود ۱۹۰۰ میکرو الیاف منحصربه فرد را در آب آزاد خواهیم کرد که این الیاف به درون اقیانوس های محیط زندگی ما وارد می شوند. محققین کشف کرده اند که ارگانیسم های آبزی کوچک این میکرو الیاف را قورت می دهند. این الیاف توسط ماهیان کوچک خورده می شوند و خود این ماهی ها غذای ماهیان بزرگ تر هستند، بنابراین پلاستیک وارد زنجیره غذایی ما می گردد.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب الیاف طبیعی یا نیمه مصنوعی.

%۸۵ زباله های جمع شده در کنار ساحل دریا ها، میکرو الیاف ها هستند. سالانه ۱۹۰ هزار تن از پارچه های میکرو الیاف در اقایونس ها رها می شوند. پوشاک قدیمی در مقایسه با پوشاک جدید ، بیشتر از دو برابر ذرات معلق در هوا آزاد می کنند.

صنعت مد و جمع آوری زباله

امروزه لباس و پوشاک یکبار مصرف شده اند. در نتیجه ما به صورت گسترده منسوجات را تولید می نماییم. یک خانواده در جهان غرب به طور متوسط ۳۰ کیلوگرم لباس در یک سال دور می اندازد. فقط ۱۵% از این لباس ها می توانند یازیافت یا بخشیده شوند و بقیه مستقیما به محل دفن زباله فرستاده می شوند یا سوزانده می گردند. الیاف مصنوعی مانند پلی استر و پلاستیک جزء الیاف زیست تجدیدناپذیر هستند و تجزیه آنها بیش از ۲۰۰ سال طول می کشد. در ۷۲% از لباس های ما از الیاف مصنوعی استفاده شده است.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب الیاف طبیعی یا نیمه مصنوعی.
• خرید کمتر، انجام خرید با کیفیت بهتر، مرمت لباس و بازیافت.

تنها %۱۵ از لباس ها ما بازیافت یا بخشیده شده اند. %۵.۲ از زباله های ریخته شده در محل دفن زباله، پارچه هستند. امروزه میانگین عمر یک لباس ۳ سال برآورد شده است.

صنعت مد و مواد شیمیایی ؛ تاثیر مد و فشن بر کره ی زمین

مواد شیمیایی یکی از اجزای عمده لباس های ما هستند. از مواد شیمیایی در هنگام تولید الیاف، رنگزنی، زنگ زدائی و فرآیند مرطوب کردن پوشاک استفاده می شود. استفاده وسیع از مواد شیمیایی در مزارع پنبه موجب بیماری و مرگ زودرس میان کشاورزان پنبه، آلودگی گسترده آب  شیرین و آب اقیانوس و فروسایش خاک شده است. بعضی از این مواد برای مصرف کننده نیز مضر هستند.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب الیاف ارگانیک
• انتخاب برندهای پایدار
• شستشوی همیشگی لباس های جدید قبل استفاده از آنها برای اولین مرتبه
• جستجو برای پوشاک های حاوی برچسب تصدیق جهت کنترل کردن محتوای مواد شیمیایی مانند OEKO-TEX، GOTS یا  BLUESIGN

برای تولید یک کیلوگرم پارچه، یک کیلوگرم مواد شیمیایی مورد نیاز است. %۲۳ تمام مواد شیمیایی تولید شده در دنیا برای صنعت نساجی استفاده می شود. %۲۷ از وزن منسوجات %۱۰۰ طبیعی، از مواد شیمیایی ساخته شده است.

صنعت مد و انتشار گازهای گلخانه ای

صنعت پوشاک باعث انتشار ۱۰ درصد کربن در جهان می شود. صنعت مد به دلیل انرژی مورد استفاده در هنگام تولید، ساخت و حمل و نقل میلیون ها پوشاک خریداری شده در هر سال، گازهای گلخانه ای زیادی را ایجاد می نماید. الیاف مصنوعی (پلی استر، آکریلیک، نایلون و غیره) در عمده لباس های ما مورد استفاده قرار می گیرند. این الیاف از طریق سوخت فسیلی ساخته می شوند که تولید انرژی بسیاری شدیدتری را نسبت به الیاف طبیعی موجب می شوند.
بیشتر لباس های ما در کشورهای چین، بنگلادش و هند تولید می گردند. کشورهایی که منابع عمده سوخت آنها، زغال سنگ است. این نوع کثیف از انرژی، باعث انتشار کربن می شود. جیمز کونکا می گوید: الیاف مصنوعی ارزان موجب آزاد شدن گازهایی مانند N۲O می شوند که 300 برابر از CO۲ مضرتر هستند.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب الیاف طبیعی
• خرید کمتر، انجام خرید با کیفیت بهتر، مرمت لباس
• خرید لباس های تولیدشده در کشورهایی که از منابع سوخت تجدیدپذیر استفاده می کنند.

۲۳ کیلوگرم از گازهای گلخانه ای برای تولید یک کیلوگرم از منسوجات، در هوا آزاد می شود. ۷۰ میلیون بشکه نفت سالیانه برای تولید پلی استر استفاده می شود. اگر ما یک لباس را تنها ۵ بار به جای ۵۰ بار بپوشیم، %۴۰۰ بیشتر بخار گاز کربن تولید می شود.

صنعت مد و فروسایش خاک

خاک جزء عنصر اصلی اکوسیستم ما محسوب می شود. ما برای تولید غذا به سلامتی خاک نیاز داریم، اما آنها کربن را نیز جذب می کنند. یکی از مشکلاتی که محیط زیست سیاره ما در حال حاضر با آن مواجه است، فروسایش خاک است. این مسئله برای امنیت غذای جهانی، تهدیدی عمده خواهد بود و در گرمایش جهانی کره زمین نیز مشارکت می کند.
صنعت مد به طرق مختلفی، نقشی عمده در فروسایش و تخریب خاک ایفا می کند. چرای بی رویه مراتع برای افزایش پشم بزهای کشمیری و گوسفند، فروسایش خاک به دلیل استفاده گسترده از مواد شیمیایی جهت رشد پنبه، به وجود آوردن بیابان توسط الیاف مبتنی بر پشم مانند رایون، بخشی از فعالیت های صنعت مد برای تخریب خاک است.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب الیاف سازگار با خاک

%۹۰ از خاک مغولستان، در تهدید خشکسالی به دلیل پرورش بز برای تولید الیاف کشمیر است. %۹۳ فروسایش خاک در دنیا به ترتیب به دلیل چرای بی رویه، جنگل زدایی و کشاورزی است. در ۲۰-۵۰ سال آینده فروسایش خاک منجر به کاهش ۳۰ درصدی تولید غذا خواهد شد.

صنعت مد و قطع درختان جنگل های استوایی

هر سال هزاران هکتار از جنگل های در معرض انقراض و باستانی نابود می شوند و با جنگل های دست کاشت جایگزین می گردند تا پارچه های مبتنی بر چوب مانند رایون، ویسکوز و مودال را ایجاد نمایند. اینگونه نابودی جنگل ها، اکوسیستم و جوامع بومی را تهدید می کند، مسئله ای که در اندونزی شاهد آن هستیم و بیابان سازی جنگل های استوایی در چند دهه گذشته در مقیاس بزرگی در آن انجام گرفته است.

در مورد رفع این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟

• انتخاب Lyocell/Tencel به جای رایون، مودال و ویسکوز.

۷۰ میلیون درخت سالیانه برای تولید پوشاک قطع می شوند. %۳۰ ریون و ویسکوز لباس، از گونه های درختی در حال انقراض تولید می شوند. %۵ از صنعت پوشاک جهانی از پارچه هایی که در تولید آن ها از درختان جنگل ها استفاده شده است، مصرف می نماید.

تاثیر ترکیبات شیمیایی بر محیط زیست

مواد شیمیایی مضر می‌توانند از طریق دفع فاضلاب از کارخانه وارد محیط شوند. برخی از آنها در محیط پایدار بوده و تجمع پیدا می کنند و با تاثیر بر زنجیره غذایی، سلامتی موجودات را به خطر می‌اندازند.

تاثیر دوم آنها مصرف بیش از اندازه آب در طی رنگ آمیزی و نهایی  کردن محصول است. براساس داده های موسسه Greenpeace برای تولید  هر یک تن پارچه حدود دو هزار لیتر آب مصرف می‌شود. حدود هفت هزار لیتر برای تولید یک جفت جین و دو هزار هفتصد لیتر برای تولید تی‌شرت.

سومین تاثیر ناشی از استفاده از الیاف مصنوعی می‌باشد. تولید الیاف مصنوعی فرآیندی بسیار انرژی بر می‌باشد که نیاز به استفاده از مقدار زیادی  مواد نفتی دارد و باعث آزاد شدن گازهای گلخانه‌ای مثل ترکیبات آلی فرار به ویژه گازهای اسیدی مانند کلرید هیدروژن و ذرات می‌شود. همه این ترکیبات می‌توانند باعث بیماری‌های تنفسی شوند.

پرکاربردترین الیاف مورد استفاده در صنایع پلی‌استرها می‌باشند. پلی‌استرها از ترکیبات نفتی ساخته می‌شوند. شصت درصد از لباس‌ها از الیاف پلی استری ساخته شده‌اند. الیاف پلی‌استری دهه‌ها طول می‌کشد تا تجزیه شوند. همچنین میزان دی اکسید کربن آزاد شده از آن سه برابر بیشتر از زمانی است که از الیاف پنبه استفاده شود.

چهارمین اثر که مربوط به تولید الیاف طبیعی است. استفاده از آفت کش ها می‌باشد. معمولا برای افزایش محصول پنبه از آفت کش های بیشتر استفاده می کنند. یکی از پرکاربردترین و متنوع ترین الیاف مورد استفاده برای تولید البسه، الیاف پنبه می باشد. متاسفانه استفاده بلند مدت و غیراصولی از آفت کش ها می‌­تواند به گیاهان و حیوانات مختلفی آسیب بزند و تعادل طبیعی در اکوسیستم را به هم می‌زند.

ما مصرف کنندگان پوشاک چه کنیم ؟

اما حالا با در نظر گرفتن اینکه تولید پوشاک سازگار با محیط زیست در کشور ما هنوز رونق زیادی پیدا نکرده است تک‌تک ما به عنوان مصرف کنندگان پوشاک چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم تا در بین خریدهای رنگارنگمان هوای محیط زیست را هم داشته باشیم؟

یکی از راهکارهایی که مد پایدار ارائه می‌دهد کم ولی با کیفیت خریدن و به بهترین شکل استفاده کردن از پوشاک است. «کمد کپسولی» نیز یکی دیگر از راهکارهایی است که «مد پایدار» ارائه می‌دهد. «کمد کپسولی» یعنی لباس‌هایی با مدهای طولانی بخریم که بیشترین کاربرد را دارند. یکی دیگر از راهکارهای «مد پایدار» بازیافت و ایجاد تغییرات جزیی در لباس‌هایی است که دیگر نمی‌خواهیم از آن‌ها اسفاده کنیم.

یکی از دیگر از راهکارهای همزیستی با محیط زیست از طریق پوشاک، تجارت اشتراک‌گذاری است. از طریق این تجارت می‌توان لباس‌هایی را که فقط یک بار استفاده شده‌اند مانند لباس‌های مجلسی به بقیه افراد کرایه داد همچنین تجارت «دست دوم» در حال حاضر در دنیا وجود دارد و بسیاری از افراد آن را دنبال می‌کنند اما چون در کشور ما این مفهوم با عبارت عزت نفس پیوند می‌خورد، مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. باید به این موضوع فکر کنیم که با استفاده از این گونه‌های تجارت‌ از یک طرف پولمان ذخیره می‌شود و از طرف دیگر زباله جدیدی برای زمین نمی‌خریم. در این صورت خوشبینانه‌تر به این گونه‌های تجارت‌ نگاه می‌کنیم.

جمع بندی تاثیر مد و فشن بر کره ی زمین

• محدود کردن ضرر و زیان ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای نیازمند کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و رساندن آن به صفر تا سال ۲۰۵۰ است، و هر صنعت در این زمینه سهمی دارد.
• صنعت مد مسئولیت انتشار حدود ۵% از کل گازهای گلخانه ای تولید شده توسط انسان را بر عهده دارد و قرار است این درصد بیشتر شود.
• قسمت اعظم انتشار گازهای آلاینده ناشی از تولید مواد اولیه است، بنابراین اصلاح روش های تولید پنبه و پلی استر می تواند تاثیر زیادی داشته باشد.
• به چالش کشیدن اخلاق مد سریع که فعلاً در صنعت مد جا افتاده است، برای مبارزه با گرمایش زمین ضروری است.