تعیین نمره چشم بر اساس چه پارامتر هایی صورت می گیرد؟ معنای OD و OS چیست؟ اگر عینک اشتباه استفاده کنیم چه اتفاقی میافتد ؟ تا پایان این مقاله از کومولایف همراه باشید تا به پاسخ این سوالات برسید.
نمره چشم چیست ؟
در مراجعه به چشم پزشک یا متخصص بینایی سنجی، نسخهای به شما داده میشود. این نسخه دارای عباراتی اختصاری و اعدادی مربوط به آنها است. این اعداد نمره چشم شما هستند و عینک یا لنز تماسی بر اساس آنها سفارش داده میشود.
منظور از نمره چشم میزان ضعف بینایی یا وجود عیب انکساری است. هرقدر عدد نمره چشم شما فاصله بیشتری با صفر داشته باشد، یعنی ضعف بینایی بیشتری دارید. بر این اساس عینک یا ابزار اصلاح بینایی شما باید قویتر باشد. البته اطلاعات دیگری نیز همراه با نمره چشم ضروری است. مثلا اینکه عدد مربوط به کدام چشم است و اینکه دچار دوربینی، نزدیکبینی یا آستیگماتیسم هستید.
روشهای تعیین نمره چشم
پس از آن که چشم پزشک، دید عادی یا غیر عادی بیمار را مورد بررسی قرار داد، حالا باید با توجه به عیب انکساری چشم، اقدام به تعیین نمرۀ آن کند. لذا برای تعیین نمرۀ چشم، به یکی از این روشها اقدام میکند:
استفاده از دستگاه رایانه یا اتوریفراکتومتر
دستگاهی است که میتواند برای اندازهگیری میزان نور منعکس شده از شبکیه چشم مورد استفاده قرار گیرد.
نورشکن دستی یا رتینوسکوپ
معمولاً بینایی سنج یا چشم پزشک میتواند یک پرتو نور را به صورت دستی به چشم بتاباند و نور بازتاب شده از شبکیه چشم را مورد ارزیابی قرار دهد.
استفاده از فوروپتر یا فریم آزمایشی
پس از مشخص شدن عیب انکساری چشم، نوبت به تعیین دقیق نمره چشم میرسد. پزشک در حالی که در مقابل بیمار بر روی یک صندلی نشسته، از طریق تعدادی عدسی اقدام به تعیین نمره چشم مناسب بیمار میکند. بدین ترتیب که دستگاه فوروپتر در مقابل چشم بیمار قرار میگیرد تا بیمار با استفاده از آن به چارت بینایی مقابل خود نگاه کند. سپس پزشک یا اپتومتریست با قرار دادن آزمایشی عدسیهای متعدد در مقابل هر چشم بیمار از او میخواهد که مناسبترین وضعیت دیدن علائم را به او اعلام کند.
ارزیابی دید دو چشم
در مرحله قبل، یکی از چشمهای بیمار بررسی شد و پزشک هر چشم را به صورت مجزا مورد ارزیابی قرار داد. اما در این مرحله هر دو چشم به صورت همزمان مورد بررسی و معاینه پزشک قرار میگیرند. در این مرحله پزشک با بررسی هر دو چشم اطمینان حاصل می کند که آیا نمره چشم تجویز شده برای چشمهای شما میتواند مناسب و منطقی باشد یا جای ایراد دارد.
تعیین نمره چشم کودکان
معمولاً برای کودکان به جای دستگاه بزرگ فوروپتر، از یک فریم آزمایشی کوچک استفاده میشود. این فریم به صورت ماکت یک عینک بر روی چشم قرار می گیرد و نسخه دقیقی از نمره چشم کودک به پزشک میدهد. برای خردسالان که نمیتواند حروف را تشخیص دهند، از یک سری اشکال که می شناسند استفاده می شود. فراموش نکنید که معاینه دورهای چشم برای کودکان باید از سه سالگی به صورت منظم انجام شود تا هر گونه احتمال ضعف بینایی و تنبلی چشم در آنها به موقع تشخیص و مورد رسیدگی قرار گیرد.
معنای OD و OS چیست ؟
نخستین قدم برای درک نسخه عینک، این است که بدانید OD و OS به چه معناست؟ OD مخفف oculus dexter به معنای چشم راست و OS نیز مخفف oculus sinister به معنای چشم چپ است. همچنین ممکن است نسخهی شما ستونی با عنوان OU داشته باشد که مخفف ترکیب لاتین oculus uterque است و “هر دو چشم” معنی میدهد. اگرچه استفاده از این اصطلاحات برای تجویز عینک، لنزهای تماسی و داروهای چشمی سالها رایج شده است؛ بعضی چشمپزشکان به جای OD و OS چشم راست را (RE (Right Eye و چشم چپ را (LE (Left Eye مینویسند.
در مورد عینک های خود، اطلاعات چشم راست شما (OD) قبل از اطلاعات چشم چپتان (OS) می آید. پزشکان چشم، نسخهها را اینگونه مینویسند تا از اشتباهات ناخواسته در تجویز و ساخت عینک جلوگیری کنند.
آنچه که نمره چشم به ما می گوید
شاید از ابتدای همین پست این سوال در ذهن شما نیز نقش بسته باشد که واقعاً نمره چشم چه چیزی را نشان میدهد؟ قبلاً به شما گفتیم پزشک ابتدا نوع عیب انکساری چشم شما را تشخیص میدهد و سپس در مورد آن به شما نسخه عینک یا لنز میدهد. علامت مثبت نشان دهندۀ دوربین بودن چشم و علامت منفی نشان دهندۀ نزدیک بینی آن است و عددی که کنار این علامتها قرار میگیرد، حاکی از میزان آن است: یعنی میزان دوربینی چشم یا میزان نزدیک بینی چشم.
به عنوان مثال، نمره چشم 1+ یعنی ضعف خفیف که نیاز به یک اصلاح مختصر دارد. حالا هر چه این عدد بیشتر شود، ضخامت لنز این چشم افزایش پیدا میکند. البته راههایی مثل لنز تماسی و غیره نیز وجود دارد.
نمره عینک طبی
نمره عینک طبی را چشمپزشک یا اپتومتریست تعیین میکند. شما به شخصه نمیتوانید مشکلات بینایی خود را تشخیص دهید. تنها چیزی که متوجه میشوید این است که چشمهایتان ضعیف شده.
اما پزشک با چندین مرحله معاینه تخصصی به شما میگوید که به کدام یکی از عیوب انکساری چشم مبتلا هستید.
پس از این مرحله؛ نوبت انتخاب عدسی مناسب برای عینک طبی میرسد. یعنی نمره چشم تعیین شده، مشخص شده که نزدیک بینی، دور بینی یا آستیگماتیسم دارید و حالا وقت آن رسیده تا بهترین عدسی را برای عینک طبی خود انتخاب کنید.
با اینکه عینک و لنز آن را هم پزشک تجویز میکند یا حداقل میتواند به شما در انتخاب کند، اما ممکن است بخواهید عینک خود را عوض کنید. در این حالت باید بدانید چه جنسی برای نیاز شما مناسبتر است.
در واقع پیش از خرید عینک طبی باید از خود بپرسید چه لنزی (عدسی عینک) برای چه نمره چشمی مناسب است؟
اگر عینک طبی اشتباهی استفاده کنیم چه اتفاقی میافتد ؟
اگر عینک طبی شما با نمره چشمهایتان یکی نباشد، سبب خستگی چشمها خواهد شد. ممکن است سردرد هم به همراه داشته باشد. اما در حالتِ اصلی چشم تغییری ایجاد نخواهد شد. نشانههای خستگی چشم شامل موارد زیر است:
- سوزش چشم و محیط اطراف آن
- خارش چشمها
- خشکی چشم و افزایش اشک چشمها (اشکهای آبکی و بسیار رقیق)
- دوبینی یا تاری دید
- سردردهای شدید و مستمر
- احساس درد در ناحیه گردن، شانه و کمر به خاطر طرز تغییر دادن حالت بدن برای درست دیدن
- اختلال در تمرکز
- احساس سنگینی پلکها
- احساس خستگی
علل شایع ضعف بینایی
وضوح بینایی به عوامل گوناگون عصبی و نوری بستگی دارد. عواملی مانند پاسخگویی به توانایی تفسیری مغز، وضوح تمرکز نور در داخل چشم، سلامت شبکیه و … از مواردی هستند که میتوانند بر قوت و ضعف بینایی اثرگذار باشند. به بیان دیگر در داخل چشم و مغز شما، سه عامل مهم میزان دید شما را مشخص می کند:
1.نحوهی تمرکز نور بر شبکیه توسط قرنیه و عدسی
2.حساسیت اعصاب شبکیه و مراکز بینایی در مغز
3.توانایی مغز در تفسیر اطلاعات دریافتی از چشم
شایعترین علل ضعف بینایی، عیوب انکساری (شکست ناصحیح نور در کره چشم) هستند. عیوب انکساری میتواند شامل این موارد باشد:
1.کاهش انعطافپذیری عدسی (پیرچشمی)
2.بینظمی در فرم چشم (دوربینی و نزدیک بینی)
3.ناهنجاریهایی در قرنیه (آستیگماتیسم)
چگونه نمره چشم خود را بهبود بخشیم ؟
افراد بسیاری در سراسر جهان از روشهای اصلاح بینایی استفاده میکنند. این تعداد تنها در ایالات متحده، بیش از ۱۹۰ میلیون بزرگسال است. اولین قدم برای به حداکثر رساندن وضوح و راحتی بینایی این است که یک معاینه جامع چشم انجام دهید. برای این کار باید به یک متخصص بینایی سنج یا چشم پزشک واجد شرایط مراجعه کنید.
هرآنچه احساس میکنید برایتان مسئلهساز است، در مورد بینایی خود به چشم پزشک خود بگویید. مشکلاتی که طی فعالیتهای روزانه در حال حاضر یا در گذشته با آن مواجه شدهاید با او در میان بگذارید. متخصص، آزمایش کیفیت بینایی را برای تعیین نمره چشم به کار میگیرد. علاوه بر آن، چند معاینه سریع و بدون درد را برای بررسی سلامت خارجی و داخلی چشم انجام میدهد.
شاید حتی از بینایی خود راضی باشید. با اینحال، از اینکه کمی اصلاح بینایی تا چه حد میتواند جهان شما را تغییر دهد، شگفت زده خواهید شد.
تاثیر رژیم غذایی در تقویت چشم
رژیم غذایی یکی از موارد مهمی است که بر سلامت چشم تأثیر میگذارد. غذاهایی که شامل مقادیر زیادی از ویتامینها و مواد مغذی مفید هستند، میتوانند بهبود بینایی و کاهش خطر بروز بیماریهای چشمی را فراهم کنند. برخی از مواردی که در رژیم غذایی میتواند به تقویت چشم کمک کند، عبارتند از:
- مصرف مقدار کافی مواد مغذی: مصرف مقدار کافی از مواد مغذی از جمله ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها، برای حفظ سلامت چشم ضروری است.
- مصرف مواد مغذی خاص: برخی مواد مغذی خاص مانند لوتئین و زئاکسانتین، میتوانند به تقویت چشم کمک کنند. این مواد مغذی در مواد غذایی مانند اسفناج، کلم، ذرت، تخم مرغ و ماهی یافت میشوند.
- مصرف مواد غذایی دارای آنتیاکسیدانهای قوی: چشم های شما برای سالم ماندن به انواع مختلف آنتی اکسیدان مثل لوتئین، زاگزانتین، ویتامین های A ، C ، E، بتاکاروتن، اسیدهای چرب امگا 3، فلز روی و… نیاز دارد. مواد غذایی شامل آنتیاکسیدانهای قوی مانند توتفرنگی، موز، پرتقال و تمشک، بهبود بینایی و کاهش خطر بیماریهای چشمی را فراهم میکنند.
- رعایت تعادل در مصرف مواد غذایی: رعایت یک رژیم غذایی سالم و متنوع و مصرف متعادلی از مواد غذایی شامل میوه، سبزیجات، ماهی، گوشت، تخم مرغ، مغزها و محصولات لبنی، میتواند به بهبود بینایی و حفظ سلامت چشم کمک کند