دور بینی یکی از بیماری بیماری های چشم است که با افزایش سن وضعیت بدتر می شود. اما علت ایجاد دور بینی چیست؟ روش های تشخیص دوربینی چیست؟ هر آنچه که در رابطه با دور بینی باید بدانید را در کومولایف بخوانید.
دوربینی چشم (هایپروپیا) چیست ؟
دوربینی چشم یا هایپروپیا یکی از بیماری های چشمی است که دید افراد را دچار مشکل می‌کند. افرادی که مشکل دوربینی دارند، اجسام دور را به وضوح دیده؛ اما اجسام نزدیک را تار می‌بینند. به عنوان مثال شخص در مطالعه کتاب با مشکل روبرو می‌شود. اگر دوربینی چشم شدید باشد، شخص تنها می‌تواند اجسام بسیار دور را ببیند و اجسام نزدیک‌تر را کاملا تار مشاهده می‌کند. اما اگر مشکل خفیف باشد، اجسام نزدیک‌تر با وضوح بهتری دیده می‌شوند.
در این افراد چشم نمی‌تواند نور را به‌درستی شکست دهد و تصاویر در فاصله نزدیک تار می‌شوند. این عارضه هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گاهی دررابطه‌با کودکان دوربینی خفیف تا متوسط مشکلی در بینایی ایجاد نمی‌کند. زیرا ماهیچه و عدسی چشم بر این مشکل غلبه می‌کنند.
به نقل از webmd در رابطه با انجام آزمایش‌های سلامت چشم:
طبق گفته آکادمی چشم‌پزشکی آمریکا بزرگسالانی که مشکل بینایی ندارند، باید از سن ۴۰ سالگی هر ۲ یا ۴ سال یک‌بار معاینه چشم انجام دهند. اگر ۶۵ سال و بالاتر دارید، هر ۱ یا ۲ سال یک‌بار آزمایش دهید. اگر دیابت، فشارخون بالا یا سابقه خانوادگی بیماری چشم دارید، برای معاینه چشم تا ۴۰ سالگی منتظر نمانید. همچنین سلامت چشم نوزادان باید در سنین ۶ ماهگی تا ۱ سالگی بررسی شود. کودکان باید بین سنین ۳ تا ۳٫۵ سالگی، قبل از شروع مدرسه و هر ۱ یا ۲ سال یک‌بار پس از ۷ سالگی، آزمایش بینایی داشته باشند.
علت دوربینی چشم چیست؟
در ساختار چشم دو بخش قرنیه و عدسی به تمرکز و وضوح تصاویر کمک می‌کنند. عدسی و قرنیه انحنای مشخصی داشته و نور ورودی را شکست می‌دهند. با شکست نور تصویر به‌وضوح روی شبکیه چشم تشکیل شده و از این طریق می‌توانیم ببینیم. اما گاهی قرنیه و عدسی دچار مشکل می‌شوند و شخص در مشاهده اجسام دور مشکل پیدا می‌کند.
اگر کره چشم کوچک‌تر از حد طبیعی بوده یا خمیدگی قرنیه کم باشد، شخص دچار دوربینی می‌شود. این عیب انکساری باعث می‌شود تصویر به‌جای این که روی شبکیه تشکیل شود، پشت آن به وجود بیاید. در نتیجه تصاویر مبهم و تار به نظر می‌رسند.
نشانه ها و علائم دوربینی چشم
دوربینی چشم علائمی داشته که می‌تواند تشخیص آن را آسان کند. اگر دچار هر یک از مشکلات زیر هستید، حتما به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
- تاری دید: اشیا نزدیک تار به نظر می‌رسند.
- برای اینکه تصاویر وضوح داشته باشند، باید مدام پلک بزنید.
- علائم مربوط به خستگی چشم مانند سوزش و درد در اطراف و داخل چشم دارید.
- بعد از انجام کارهایی که نیاز به مشاهده نزدیک دارند، مانند مطالعه، نقاشی یا کار با کامپیوتر چشمان شما درد می‌گیرد یا دچار سردرد می‌شوید.
عوارض دوربینی چشم
اگر دچار دوربینی هستید و به آن توجهی نداشته باشید، ممکن است عوارضی برای شما ایجاد شود. از مهم‌ترین عوارض دوربینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چشم ضربدری: در برخی کودکان دوربینی باعث می‌شود که چشم‌ها ضربدری شوند. برخی از عینک‌ها می‌توانند این مشکل را برطرف کنند.
- کاهش کیفیت زندگی: اگر دوربینی اصلاح نشود، دید شما محدود شده و انجام بسیاری از فعالیت‌های روزانه با مشکل مواجه می‌شود.
- خستگی چشم: برای حفظ تمرکز مجبور هستید چشمان خود را فشار دهید و این حالت باعث خستگی چشم و سردرد می‌شود.
تشخیص دوربینی چشم
برای تشخیص به‌موقع انواع عیوب انکساری چشم باید هر چند وقت یک‌بار معاینات چشم را انجام دهید. اگر علائم مربوط به دوربینی را دارید، حتما به چشم‌پزشک مراجعه کنید. متخصص معایناتی را انجام می‌دهد تا مشخص شود مشکل دوربینی، نزدیک‌بینی، آستیگماتیسم یا پیری چشم است.
ممکن است پزشک از چندین عدسی استفاده کند تا دید نزدیک و دور را بررسی کند. برای تشخیص دقیق چشم‌پزشک از تست‌های زیر استفاده می‌کند.
- قطره‌های چشمی: این قطره‌های چشمی مردمک چشم را گشاد می‌کند. در این حالت نور بیشتری وارد چشم شده و پزشک می‌تواند شبکیه را بررسی کند. ممکن است تا چند ساعت به نور حساس شوید. اما به‌مرور این حالت برطرف می‌شود.
- فوروپتر: چشم‌پزشک با استفاده از این ابزار عیب انکساری را تشخیص داده و شدت مشکل را اندازه‌گیری می‌کند.
- رتینوسکوپ: معمولا این روش فقط برای کودکان استفاده می‌شود. نور به چشم تابیده می‌شود تا چشم‌پزشک چگونگی انعکاس از شبکیه را تشخیص دهد. عیوب دوربینی و نزدیک‌بینی را می‌توان از این طریق تشخیص داد.
درمان دوربینی چشم چیست ؟
برای اصلاح این عیب انکساری باید لنز اصلاحی یا جراحی انکساری تجویز شود. با استفاده از این روش‌ها می‌توان تمرکز نور روی شبکیه را اصلاح کرد. چشم‌پزشک باتوجه‌به شدت دوربینی و سن بیمار بهترین روش را انجام می‌دهد.
عینک
عدسی‌های موجود در عینک راه ساده‌ای برای تصحیح دوربینی ارائه می‌دهند. آنها با تغییر نحوه تمرکز نور روی شبکیه چشم می‌توانند مشکل بینایی را اصلاح کنند.
عمل جراحی دوربینی چشم
ممکن است برای اصلاح دوربینی، جراحی انجام بدهید. بر اساس درجه دور بینی، گزینه‌های مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال، عمل لیزیک چشم به افرادی کمک می‌کند که درجه دوربینی پایین‌تری دارند. درمان دوربینی چشم با لیزر راه‌کار مفیدی است.
از لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌شود. برای افرادی که درجات دوربینی بالاتری دارند، تعویض لنز انکساری می‌تواند مفیدتر باشد. در این جراحی لنز طبیعی را با یک لنز داخل چشمی (IOL) جایگزین می‌کنند تا دید و بینایی بهبود پیدا کند.
روش‌های جراحی چشم برای مشکل دوربینی شامل موارد زیر هستند:
- لیزیک و دوربینی
- لازک و دوربینی
- PRK و دوربینی
برای درمان دوربینی چشم بدون عینک از یکی از موارد فوق استفاده می‌شود.
لنزهای تجویزی
گاهی برای کودکان روش درمانی توصیه نمی‌شود. در سنین پایین لنزهای داخل چشم به اندازه کافی انعطاف‌پذیر بوده و این عیب انکساری را برطرف می‌کنند. اما با افزایش سن یا بالارفتن درجه دوربینی چشم نیاز به روش درمانی است. با افزایش چشم انعطاف لنزهای داخل چشم کاهش پیدا کرده و باید از لنزهای تجویزی استفاده کرد.
لنزهای تجویزی انحنای کم قرنیه یا کوچک بودن کره چشم را اصلاح کرده و باعث می‌شوند نور به‌جای پشت شبکیه روی شبکیه متمرکز شود. انواع لنزها عبارتند از:
- عینک: تنوع در لنزهای عینک زیاد است. این روش کاملا ایمن و ساده بوده و باعث تقویت بینایی می‌شود.
- لنزهای تماسی: لنز روی مردمک چشم قرار می‌گیرند. استفاده از آنها کمی سخت‌تر بوده و نیاز به مراقبت‌هایی دارد. مواد سازنده و طرح لنزها متفاوت بوده تا برای همه افراد مناسب باشند.
جراحی انکساری
روش‌های مختلفی برای عمل چشم و درمان مشکلات بینایی وجود دارد. از روش جراحی انکساری بیشتر برای درمان نزدیک‌بینی استفاده می‌شود. اما در برخی شرایط می‌توان برای اصلاح دوربینی خفیف تا متوسط هم از روش جراحی استفاده کرد. جراح شکل انحنای قرنیه را تغییر داده تا مشکل برطرف شود. تکنیک‌های جراحی انکساری شامل موارد زیر می‌شود.
- کراتومیلوسیس درجا با کمک لیزر (LASIK): روش لیزیک نسبت به دیگر روش‌های جراحی انکساری سریع‌تر انجام شده و عوارض بعد از عمل کمتر است. در این روش جراح یک فلپ نازک در قرنیه ایجاد کرده و با لیزر انحنای قرنیه را اصلاح می‌کند.
- کراتکتومی زیر اپیتلیال با کمک لیزر (LASEK): در پوشش محافظ خارجی قرنیه به نام اپیتلیال فلپ بسیار نازک ایجاد شده و انحنای لایه بیرونی قرنیه با لیزر اصلاح می‌شود. به این روش لازک می‌گویند.
- کراتکتومی فوتورفراکتیو (PRK): عمل پی آر کی مشابه روش لازک است. تفاوت آن در این است که اپیتلیال به طور کامل برداشته می‌شود. بعد از تغییر شک قرنیه با لیزر اپیتلیال جایگزین نشده و به طور طبیعی رشد می‌کند.
راهی برای پیشگیری از دوربینی چشم وجود دارد ؟
با هیچ روشی نمی‌توان از دوربینی پیشگیری کرد. اما رعایت برخی نکات کمک می‌کند تا سلامت چشم افزایش پیدا کند. این موارد عبارتند از:
- وضوح دید اشیا دور و نزدیک را هر چند وقت بررسی کنید تا به‌موقع به پزشک مراجعه کنید.
- بیماری‌هایی مانند دیابت و فشارخون بالا روی بینایی تاثیر زیادی دارند. اگر دچار چنین بیماری‌هایی هستید، حتما آن را کنترل کنید.
- در محیط باز برای محافظت در برابر نور خورشید از عینک آفتابی استفاده کنید.
- در هنگام فعالیت‌هایی که ممکن است به چشم آسیب بزند، از عینک محافظ استفاده کنید.
- مصرف مواد غذایی مانند سبزیجات برگ‌دار، میوه‌ها و ماهی را در رژیم غذایی افزایش دهید.
- سیگار را ترک کنید. سیگار می‌تواند روی بینایی هم تاثیر داشته باشد.
- از لنز اصلاحی مناسب استفاده کنید. هر چند وقت یک‌بار به طور منظم به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
- هنگام فعالیت‌هایی مانند مطالعه، کار با کامپیوتر یا نقاشی از نور مناسب استفاده کنید.
- بعد از فعالیت‌هایی مانند مطالعه برای کاهش خستگی چشم هر ۲۰ دقیقه به مدت ۲۰ ثانیه به یک جسم ۲۰ فوت دورتر از خود نگاه کنید.
تفاوت دوربینی و نزدیک بینی
دوربینی (Hyperopia) زمانی اتفاق می افتد که نور در پشت شبکیه متمرکز شود. این وضعیت باعث تاری دید در هنگام مشاهده اشیاء نزدیک می شود. درواقع افراد دوربین برای مشاهده ی اجسام در فاصله ی دور مشکلی ندارند. در حالی که، نزدیک بینی (Myopia) برعکس دوربینی است و زمانی رخ می دهد که نور در جلوی شبکیه متمرکز شود. این وضعیت باعث می شود که اشیاء در فواصل دور تار به نظر برسند. برعکس افراد دوربین، نزدیک بین ها برای مشاهده ی فاصله ی نزدیک مشکلی ندارند.
جالب است بدانید بیماران دوربین برای دیدن تصاویر و اشیای دور نیز نیاز به تقلا (تطابق چشمی) دارند و در حقیقت با صرف انرژی دید دور و نزدیک خوبی دارند. اما اگر میزان دوربینی زیاد باشد و یا سن فرد افزایش یافته و به بیش از ۳۵ سال برسد، بدلیل کم شدن میزان تطابق در مطالعه، دچار خستگی چشم یا تاری دید می‌شود. همچنین اگر میزان هایپروپی(دور بینی) زیاد باشد حتی در نگاه به دور دست هم تاری دید وجود خواهد داشت.
از دیگر مشخصات دوربینی این است که در ساعات متفاوت روز ممکن است دید شما کم و زیاد شود که این مورد به میزان تطابق چشم بستگی دارد. در این وضعیت معمولا در ابتدای صبح و ابتدای شب دید تارتر است. اما در نزدیک بینی وضعیت متفاوت است. افراد نزدیک بین، دید نزدیک خوبی دارند و اختلال آنها در دید دور است. همچنین اگر میزان نزدیک بینی زیاد باشد ممکن است فرد مجبور شود حین مطالعه، کتاب را بیش از حد طبیعی به چشم خود نزدیک کند (33 سانتی متر طبیعی است).
چه زمانی به چشم پزشک مراجعه نماییم ؟
پیشنهاد می کنیم تا درصورتی که هرگونه مشکل یا ضعفی در رابطه با چشم خود احساس می کنید و یا دید کاملا واضحی ندارید، به یک دکتر چشم پزشک خوب مراجعه نمایید. همچنین فراموش نکنید که حتی در شرایط نرمال نیز نیاز است که سالیانه حداقل یک مرتبه به متخصص چشم مراجعه نمایید.
چه چیزی باعث دور بینی در سنین بالا می شود ؟
دوربینی مرتبط با افزایش سن به دلیل کم ارتجاعی بودن لنزهای چشم ایجاد می شود. این مشکل به آرامی توانایی چشمان سالمند را برای تمرکز روی چیزهای نزدیک، مانند کتاب یا متن روی صفحه تلفن، کاهش می دهد. این اتفاق بخشی طبیعی از روند پیری است و در اوایل تا اواسط دهه 40 زندگی قابل توجه است.
آیا دور بینی با افزایش سن بدتر می شود ؟
مشکل دور بینی می تواند با افزایش سن بدتر شود، بنابراین ممکن است با افزایش شن لازم باشد شماره عینک سالمند افزایش یابد. بنابراین لازم است سالمند سالانه به پزشک متخصص چشم مراجعه نماید و براساس وضعیت چشم عینک خود را تعویض نماید.
آیا ممکن است فردی به صورت ناگهای دچار دوربینی گردد ؟
دوربینی در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما در سنین بالای 40 سال بیشتر قابل توجه است. در موارد نادر، مشکل دوربینی به دلیل بیماری‌های دیگری مانند دیابت، سندرم چشم کوچک (میکروفتالمی)، سرطان‌های اطراف چشم و مشکلات رگ‌های خونی شبکیه چشم ممکن است به صورت ناگهانی ایجاد شود.
