ناخنک چشم یکی از بیماری های چشمی است که در آن ضایعه‌ای گوشتی از سمت بینی شروع شده و به سمت قرنیه چشم شروع به حرکت میکند. علت بروز این بیماری و روش های درمان آن را در کومولایف بخوانید.
ناخنک چشم چیست و چگونه ایجاد میشود ؟
ناخنک چشم که با نام Pterygium شناخته میشود، ضایعه‌ای گوشتی است که از سمت بینی شروع‌شده و به سمت قرنیه چشم شروع به حرکت میکند. این بافت اضافی به‌تدریج روی سفیدی چشم را پوشانده و اگر به سیاهی و قرنیه چشم برسد میتواند مشکلاتی در بینایی مانند تاری دید و دوبینی ایجاد کند. اگر ناخنک در هر دو چشم بیمار رشد کند، ناخنک دوطرفه نامیده میشود.
در بیشتر موارد، بیمار مشکل جدی نداشته و فقط این احساس را دارد که یک شیء اضافه و مزاحم در چشمش وجود دارد. اگر بیماری کنترل و مهار نشود، با تغییر شکل قرنیه‌ها از دایره‌ای به بیضوی، منجر به تاری دید و بروز بیماری آستیگماتیسم خواهد شد. این بافت اضافی و مزاحم ناشی از رشد بافت پیوندی و رگ‌های ملتحمه چشم است.
با وجود اینکه این بیماری جدی و خطرناک نیست، اما برای فرد مبتلا ناخوشایند خواهد بود. اینکه تمام طول روز حس کنید جسمی خارجی در داخل چشم شما وجود دارد، یا اینکه چشم‌های شما دچار قرمزی و التهاب دائمی باشد، واقعاً آزاردهنده است. پس بیاید علل بروز این بیماری علائم اولیه آن را بررسی کنیم.
آیا ناخنک چشم قابل درمان است؟ اگر پاسخ بله است، ناخنک چشم را چگونه درمان کنیم؟ روش‌های درمان بسته به اندازه و سرعت رشد متفاوت خواهد بود. در مواردی که ناخنک کوچک است، قطره‌های چشمی و روان‌کننده‌ها بهترین گزینه خواهند بود. در برخی موارد نیز یک لنز طبی برای جلوگیری از رشد ناخنک در چشم فرد بیمار قرار داده میشود. با راه‌های درمان ناخنک چشم در طب سنتی در ادامه آشنا خواهیم شد.
چه عواملی باعث ناخنک چشم می‌شوند ؟
برخی از عوامل به عنوان علل ایجاد و تشدید ناخنک چشم شناخته می‌شوند. در زیر به برخی از این عوامل اشاره کرده‌ایم:
- تابش اشعه UV: تابش زیاد اشعه ماوراء بنفش از نور خورشید میتواند یکی از عوامل اصلی ایجاد ناخنک باشد. استفاده از عینک آفتابی با فیلتر UV میتواند به حفاظت از چشم در برابر این تابش کمک کند.
- گرد و غبار و ذرات هوا: تماس چشم با گرد و غبار، ذرات معلق در هوا و ترکیبات شیمیایی ممکن است باعث ناخنک چشم شده و رشد آن را افزایش دهد.
- آلرژی‌ها: آلرژی‌ها می‌توانند التهاب و تحریک چشم را افزایش داده و به ایجاد ناخنک منجر شوند.
- استفاده نادرست از لنزهای چشم: استفاده نادرست یا طولانی مدت از لنزهای چشمی میتواند چشم را تحریک کرده و عوارضی نظیر ناخنک ایجاد کند.
- عوامل محیطی: شرایط محیطی مانند گرما، خشکی و وزش باد نیز ممکن است به ایجاد یا تشدید ناخنک چشم منجر شود.
- سابقه خانوادگی: وجود ناخنک در افراد خانواده ممکن است یک عامل ژنتیکی باشد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- آرایش چشم: استفاده بلندمدت از لوازم آرایش چشم یا محصولات آرایشی ممکن است برای چشم‌ها تحریک‌کننده باشد و به رشد ناخنک چشم منجر شود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن نیز به عنوان یک عامل احتمالی بروز ناخنک چشم شناخته میشود.
علائم ناخنک چشم
اشعه خورشید شایع‌ترین علت ناخنک چشم است! از همین رو این بیماری به بیماری چشم رانندگان معروف شده است. اینکه دائماً در معرض نور خورشید و رفلکس نور آن در آب باشید، خطر ناخنک را افزایش می‌دهد. بر اساس تحقیقات انجام‌شده در این زمینه، این بیماری بیشتر در افراد بالغ بین ۳۰ تا ۵۰ سال دیده‌شده و ناخنک چشم در کودکان بسیار نادر است. همچنین پوست روشن و رنگ چشم روشن شما را مستعد بروز ناخن چشم خواهد کرد. برخی از نشانه‌های رایج ناخنک از قرار زیر است:
- تاری دید و حتی دو بینی در صورت کشیده شدن بافت اضافی به داخل سیاهی و مردمک چشم
- تورم زردرنگ روی ملتحمه
- احساس وجود شیء خارجی در چشم که با مالش، فوت کردن و آب گرفتن از بین نمی‌رود
- احساس سوزش در داخل چشم
- احساس سوزن سوزن شدن چشم
- وجود خارش در چشم
- قرمز شدن چشم
در صورت مشاهده این علائم در کودک خود، سریعاً به دکتر چشم اطفال مراجعه کنید.
انواع راه های درمان مشکل ناخنک چشم
اگر علائم شما خفیف باشد، نیازی به درمان جدی نیست و با استفاده از اشک مصنوعی می‌توان علائم و عوارض Pterygium را کاهش داد؛ اما اگر سوزش، خارش، قرمزی چشم و مشکلاتی بینایی داشته باشید، روش‌های زیر برای درمان شما به‌کار گرفته خواهند شد:
- قطره یا پمادهای مرطوب کننده چشمی که بدون نسخه پزشک نیز در دسترس شما قرار خواهند گرفت
- قطره‌های مخصوص برای برطرف کردن التهاب و قرمزی چشم مانند قطره Pterygium ایندومتاسین
- قطره‌های استروئیدی مخصوص برای کاهش علائمی مثل قرمزی، خارش، تورم و درد
جراحی Pterygium (در صورتی که پیشرفت ضایعه در داخل چشم زیاد بوده و بینایی و شکل ظاهری چشم فرا را تحت تأثیر قرار دهد، دکتر ناخنک با جراحی این ضایعه را از داخل چشم خارج خواهد کرد)
عمل ناخنک چشم چقدر طول میکشد ؟
جراحی Pterygium با لیزر بوده و حدوداً به ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان نیاز دارد. عمل Pterygium مانند هر عمل دیگری عوارض دارد. عوارض ناخنک چشم بعد از عمل میتواند در قالب برگشت ضایعه چشمی، شدیدتر و بزرگ‌تر از قبل و باقی‌ماندن جای زخم در داخل چشم باشد. پزشک در صورتی عمل جراحی را تجویز میکند که:
- شیوه‌های درمانی دیگر تأثیری نداشته باشند
- قدرت و کیفیت بینایی فرد در خطر بوده و نیاز به اقدام فوری باشد
- تغییر ظاهر چشم برای فرد مبتلا آزاردهنده بوده و این عمل جراحی به درخواست خود بیمار باشد
درمان ناخنک چشم در طب سنتی
- درمان ناخنک چشم با کندر: یکی از درمان های خانگی این مشکل استفاده از کندر است. کندر را درون آب خیس کنید و اجازه دهید یک ساعت خیس بخورد، سپس آن را روی ناخنک خود بمالید.
- درمان ناخنک چشم با عناب: عناب یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی ناخنک چشم است. روش استفاده از عناب به این شکل است که باید آن را با هسته بادام به‌خوبی بکوبید و سپس ترکیب را بجوشانید. پس از سرد شدن، محلول حاصل‌شده را ۳ بار در طول یک شبانه‌روز روی ناخنک خود بچکانید.
- درمان ناخنک چشم با عرقیات گیاهی: عرقیات گیاهی و طبیعی مانند عرق شاه تره و عرق کاسنی را ترکیب کرده و به‌طور دائم از آن در طول روز میل کنید.
- درمان ناخنک چشم با تمشک: خوردن تمشک علائم ناخنک چشم را بهبود می‌بخشد
- درمان ناخنک چشم با گل همیشه بهار: عصاره و عرق گیاه گل همیشه بهار را تهیه و با استفاده از قطره‌چکان، روزانه چند قطره از این عرق را در داخل چشم خود بچکانید.
- درمان ناخنک چشم با عرق رازیانه: از عرق گیاه رازیانه برای شستشو و ماساژ دادن چشم بیمار خود به‌صورت روزانه استفاده کنید.
- درمان ناخنک چشم با حجامت در درمان ناخنک چشم: طبق مطالعات، انجام عمل حجامت از ناحیه سر و گیجگاه، در درمان و بهبود قرمزی چشم در ناخنک مؤثر است.
- درمان ناخنک چشم با روغن بنفشه: چکاندن روغن بنفشه در چشم به‌طور روزانه و مرتب، در درمان Pterygium مؤثر است.
- درمان ناخنک چشم با عرق زیره و تمشک: عرق زیره و تمشک را تهیه کرده و روزانه چشم خود را با آن‌ها ماساژ و شستشو دهید.
- عدم استفاده از خوراکی‌های ترش و ثقیل‌الهضم: برای از بین بردن Pterygium، دور خوردن خوراکی‌های ترش و سنگین را خط قرمز بکشید.
- درمان ناخنک چشم با روغن سیاه دانه: یکی از روش‌های درمان گیاهی و خانگی ناخنک چشم، تهیه روغن سیاه دانه و شستشو و مالیدن آن به صورت مرتب و روزانه به سر است.
- درمان ناخنک چشم با ترکیب عسل و عناب: مصرف روزانه ۱۴ عدد عناب به همراه عسل در بهبود علائم و عوارض Pterygium بسیار مؤثر است.
- درمان یبوست: طبق مطالعات، درمان یبوست نیز در درمان Pterygium تأثیرگذار است.
- درمان Pterygium با لیمو: استفاده از لیمو نیز قرمزی و التهاب چشم شما را بهبود می‌بخشد.
پیشگیری از ناخنک چشم
پیشگیری از Pterygium شامل روش‌هایی است که منجر به رساندن آب کافی به چشم و جلوگیری از ورود مستقیم نور خورشید به داخل چشم میشود.
- اگر در نواحی گرمسیر و استوایی زندگی می‌کنید، احتمالاً به‌مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار خواهید گرفت، استفاده دائمی از عینک‌های آفتابی استاندارد که قادر به فیلتر کردن اشعه UV هستند بهترین گزینه برای شما خواهد بود
- استفاده از فیلترهای مخصوص برای شیشه جلوی اتومبیل در زمان رانندگی. فیلترهایی وجود دارند که اشعه ماورای بنفش نور خورشید را بازتاب می‌دهند، دقیقاً مانند تکنولوژی که در ساخت شیشه‌های عینک‌های طبی و آفتابی استفاده میشود
- از کلاه لبه‌دار استفاده کنید تا نور خورشید به صورت مستقیم وارد چشم شما نشود
- چشمان خود را با استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی و قطره‌های استریل چشمی مرطوب نگه‌دارید
تشخیص ناخنک چشم
تشخیص ناخنک چشم با تست اسلیت لامپ ممکن است. آزمایش اسلیت لامپ توسط نوعی میکروسکوپ انجام میشود که تابش باریکی از نور را بر روی چشم متمرکز میکند. این نور باریک میتواند به پزشک کمک کند تا ساختارهای رویی و درونی چشم را بررسی کند. علاوه بر آزمون اسلیت لامپ، ممکن است آزمایشات زیر نیز بر روی چشم انجام گیرند:
- تست قدرت بینایی: تست معمول در چشم پزشکی بوده و توانایی چشم افراد در دیدن نمادها در فاصله معین سنجش میشود.
- بررسی توپوگرافی قرنیه: در این روش شکل قرنیه بصورت سه بعدی توسط کامپیوتر ترسیم میشود.
- در صورتی که ناخنک چشم تشخیص داده شود ممکن است پزشک تصاویری از چشم تهیه کند تا رشد و تغییر ناخنک با گذشت زمان را بررسی کند. گاهی نیز برای اطمینان ممکن است آزمایشات مرتبط با سرطان انجام شوند تا نوع توده رشد کرده بر روی چشم مشخص شود. ذکر این نکته نیز لازم است که ناخنک چشم نوعی سرطان نیست.
آمادگی های قبل از درمان ناخنک به روش جراحی
- سن مناسب برای این درمان ۱۸ سال است.
- قبل از عمل جراحی ناخنک درباره داروهای مصرفی خود به چشم پزشکتان اطلاع دهید.
- یک روز قبل از عمل جراحی ناخنک از مواد آرایشی چشم استفاده نکنید و پلک ها و مژه ها را پاکیزه نگه دارید.
- ۴۸ ساعت قبل از جراحی از لنز تماسی استفاده نکنید.
- ۱۲ ساعت قبل از عمل جراحی غذای سبک میل کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر علائم ناخنک چشم ناشی از رشد بافت گوشتی در منطقه سفید چشم را تجربه می‌کنید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید. این علائم ممکن است شامل قرمزی، خارش، حساسیت به نور، احساس شیء خارجی در چشم و تغییرات در بینایی شما باشد. اگر این علائم به مرور زمان افزایش یابند باعث بروز مشکلات بینایی می‌شوند، به خصوص اگر در اثر ناخنک شکل قرنیه چشم تغییر کند، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید.
همچنین، اگر داروها و درمان‌های خانگی بهبودی نداشته و ناخنک ادامه پیدا کند، مراجعه به پزشک ضروری است. در برخی موارد، ناخنک ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد تا از رشد آن جلوگیری شود. پزشک میتواند با انجام بررسی‌های دقیق و تشخیص صحیح، راهنمایی‌های لازم را برای درمان و مداخله‌های مختلف ارائه کند.
