درمان التهاب قرنیه و پیشگیری از ابتلا به آن

التهاب قرنیه یکی از بیماری‌های چشمی است که می‌تواند منشا عفونی یا غیر عفونی داشته باشد، یا در ارتباط با بیماری‌های خود ایمنی ایجاد شده باشد. کومولایف با بررسی علائم این بیماری و روش های درمان آن به شما کمک می کند، تا پایان مقاله همراه ما باشید.

زخم قرنیه چیست ؟

زخم قرنیه، زخم چشم یا کراتیت همان‌طور که از نامش پیدا است یک خراشیدگی باز است که روی قرنیه چشم ایجاد می‌شود. قرنیه، لایه شفاف و نازکی است که روی عنبیه قرار دارد و قسمت رنگی چشم شما را پوشش می‌دهد. لازم است بدانید، هرگونه خراشیدگی، آسیب‌دیدگی و عفونت می‌تواند در ایجاد عارضه زخم چشم مؤثر باشد.

علائم التهاب قرنیه

نشانه‌ها و علائم التهاب قرنیه عبارتند از:

• قرمزی چشم
• درد چشمی
• اشک‌ریزی یا ترشح سایر مایعات بیش از حد از چشم
• مشکل در باز کردن پلک، بدلیل درد یا سوزش
• تاری دید
• افت بینایی
• حساسیت به نور
• احساس وجود جشم خارجی در چشم

علت‌ های التهاب قرنیه

از مهمترین علل التهاب قرنیه عبارتند از:

آسیب: اگر هر جسم خارجی سبب خراش یا آسیب سطح قرنیه شود، التهاب قرنیه غیرعفونی ممکن است ایجاد گردد. علاوه بر این، آسیب ممکن است سبب شود تا میکروارگانیسم‌هایی به قرنیه آسیب دیده راه پیدا کنند و سبب التهاب قرنیه عفونی شوند.

لنز تماسی آلوده: باکتری، قارچ یا انگل (بویژه انگل میکروسکوپی آکانتامبا) ممکن است روی سطح لنزهای تماسی یا قاب آن‌ها بنشیند. زمانی که لنزهای تماسی در چشم قرار دارند، ممکن است قرنیه آلوده شود و سبب التهاب قرنیه عفونی گردد. استفاده بیش از حد از لنزهای تماسی می‌تواند سبب التهاب قرنیه شود، که می‌تواند عفونی نیز باشد.

ویروس‌ها: ویروس تبخال (هرپس سیمپلکس و هرپس زوستر) ممکن است سبب التهاب قرنیه عفونی شود.

باکتری: باکتری ایجاد کننده سوزاک می‌تواند سبب التهاب قرنیه شود.

آب آلوده: باکتری، قارچ، و انگل موجود در آب (بویژه در اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و وان‌ها) می‌تواند زمانی که شنا می‌کنید، وارد چشم شما شود و سبب التهاب قرنیه گردد. اما، حتی اگر در معرض این باکتری، قارچ یا انگل قرار بگیرید، قرنیه سالم  به ندرت عفونی می‌شود، مگر اینکه آسیبی در سطح قرنیه وجود داشته باشد (برای مثال، استفاده از لنزهای تماسی به مدت طولانی).

ریسک فاکتورها

عواملی که ممکن است ریسک التهاب قرنیه شما را افزایش دهد، شامل موارد زیر است:

• لنزهای تماسی: استفاده از لنزهای تماسی (بخصوص خوابیدن با این لنزها) ریسک التهاب قرنیه عفونی و غیرعفونی را در شما افزایش می‌دهد. این ریسک عموما ناشی از استفاده طولانی مدت از این لنزها، ضدعفونی نامناسب آن‌ها یا استفاده از آن‌ها در طی شنا کردن می‌باشد.

التهاب قرنیه در افرادی که از لنزهای تماسی طولانی مدت استفاده می‌کنند، یا از این لنزها بطور مستمر استفاده می‌کنند، بیشتر از کسانی است که از این لنزها استفاده کرده و در شب آن‌ها را از چشم برمی‌دارند.

• کاهشی ایمنی بدن: اگر سیستم ایمنی بدن شما بدلیل بیماری یا برخی داروها به خطر بیفتد، شما در معرض ابتلا به التهاب قرنیه خواهید بود.
• کورتیکواستروئیدها: استفاده از قطره‌های کورتیکواستروئید برای درمان اختلال چشمی می‌تواند خطر ایجاد التهاب قرنیه عفونی را در شما افزایش دهد و یا در صورتی که به آن مبتلا باشید، بیماری را تشدید نماید.
• آسیب چشمی: اگر یکی از قرنیه‌های شما آسیب دیده باشد، ممکن است در برابر التهاب قرنیه بسیار آسیب‌پذیر باشید.

پیشگیری از التهاب قرنیه

مراقبت از لنزهای تماسی

اگر از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، تمیز کردن و ضدعقونی آن‌ها می‌تواند در پیشگیری از التهاب قرنیه کمک کننده باشد. موارد زیر را انجام دهید:

• از لنزهای تماسی با قابلیت مصرف روزانه استفاه کنید و قبل از خواب آن‌ها را از چشم خارج کنید.
• قبل از دست زدن به لنزهای تماسی، دست‌های خود را شسته و خشک کنید.
• در مورد استفاده از لنزهای تماسی با پزشک خود مشورت کنید.
• تنها از محصولات استریل که مناسب لنزهای تماسی بوده و مختص نوع لنزی هستند که شما استفاده می‌کنید.
• زمان تمیز کردن لنزها، آن‌ها را به آرامی بمالید تا شفافیت لنز را افزایش دهید. از حرکات خشنی که ممکن است سبب آسیب و خش خوردن لنز گردد، بپرهیزید.
• لنزهای تماسی را طبق موارد توصیه شده تعویض نمایید.
• لنزهای تماسی خود را هر سه الی شش ماه تعویض کنید.
• محلولی را که توسط آن لنز خود را ضدعفونی می‌کنید، پس از هر بار مصرف دور بریزید. محلول قدیمی را مجددا پر نکنید.

پیشگیری از شیوع ویروس

برخی گونه‌های التهاب قرنیه ویروسی را نمی‌توان بطور کامل از بین برد. اما، گام‌های زیر ممکن است شیوع آن را کنترل کند.

• اگر مبتلا به تاول تبخالی هستید، قبل از شستن دست‌ها، از دست زدن به چشم‌ها، پلک‌ها و پوست اطراف چشم خود بپرهیزید.
• تنها از قطره‌های چشمی استفاده کنید که توسط پزشک تجویز شده است.
• شستن مکرر دست، از شیوع ویروس پیشگیری می‌کند.

راه‌های تشخیص التهاب قرنیه

• معاینه چشم: اگرچه ممکن است باز کردن چشم برای معاینه ناراحت کننده باشد، اما مهم است که پزشک شما چشم‌های شما را معاینه کند. این معاینه شامل میزان بینایی شما است.
• معاینه با پن‌لایت: پزشک شما ممکن است چشم‌های شما را با پن‌لایت معاینه کند، تا عکس‌العمل مردمک، اندازه و سایر فاکتورها را بررسی نماید. پزشک شما ممکن است لکه‌ای را در سطح چشم شما ایجاد کند، تا به وسعت و خصوصیات مشکلات قرنیه‌ای و زخم‌های آن پی ببرد.
• تست اسلیت-لمپ: پزشک شما ممکن است چشم‌های شما را با استفاده از ابزار خاصی که اسلیت لمپ نامیده می‌شود، معاینه کند. این ابزار، منبع نورانی را فراهم می‌سازد تا وسعت و خصوصیات التهاب قرنیه، همچنین تاثیرات آن روی سایر ساختارهای چشمی مشخص گردد.
• تحلیل آزمایشگاهی: پزشک شما ممکن است نمونه کوچکی از اشک یا برخی سلول‌ها را از قرنیه شما بردارد تا آزمایش‌های تحلیلی را روی آن‌ها انجام دهد و علت التهاب قرنیه را بیابد و به ایجاد یک طرح درمانی برای بیماری شما کمک کند.

راه‌های درمان التهاب قرنیه

التهاب غیرعفونی

درمان التهاب قرنیه غیرعفونی بر اساس شدت تغییر می‌کند. برای مثال، برای مشکلات جزئی ناشی از آسیب قرنیه ، قطره‌های اشک مصنوعی ممکن است تنها راه درمان باشد. اما، اگر التهاب سبب اشک‌ریزی و درد زیاد شود، استفاده از چشم‌بند ۲۴ ساعته و داروهای موضعی چشم ممکن است ضروری باشد.

التهاب عفونی

درمان التهاب قرنیه عفونی بر اساس علل عفونت، متفاوت می‌باشد.

• التهاب باکتریایی: برای التهاب قرنیه باکتریایی، قطره‌ای ضد باکتریایی ممکن است تمام آن چیزی باشد که شما برای درمان اثربخش عفونت نیاز داشته باشید. اگر عفونت متوسط یا شدید باشد، ممکن است نیاز داشته باشید تا آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مصرف کنید و از عفونت رهایی یابید.
• التهاب قرنیه قارچی: التهاب قرنیه‌ای که با قارچ ایجاد شده باشد، نیازمند قطره‌‌های ضدقارچ و داروهای ضد قارچ خوراکی است.
• التهاب قرنیه ویروسی: اگر ویروس سبب عفونت شده باشد، قطره‌های ضدویروس و داروهای ضد ویروس خوراکی ممکن است اثربخش باشد. سایر ویروس‌ها تنها با قطره‌ای اشک مصنوعی از بین می‌روند.

التهاب قرنیه آکانتاموبا: درمان التهاب قرنیه‌ای که توسط انگل آکانتاموبا ایجاد شده باشد، می‌تواند دشوار باشد. قطره‌های آنتی‌بیوتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما برخی عفونت‌های ناشی از آکانتاموبا نسبت به دارو مقاوم هستند. موارد شدید التهاب قرنیه آکانتاموبا ممکن است نیازمند پیوند قرنیه باشد.

عوارض

عوارش بالقوه التهاب قرنیه شامل موارد زیر است:

• التهاب قرنیه مزمن و ایجاد زخم
• عفونت‌های ویروسی مزمن یا عودکننده
• زخم‌های باز روی قرنیه (زخم‌های قرنیه‌ای)
• افت موقت یا دائمی بینایی
• کوری

انواع التهاب قرنیه

انواع التهاب قرنیه شامل التهاب عفونی و غیرعفونی است. التهاب قرنیه چشم غیر عفونی از جراحی ها، زخم ها و بیماری های ضعیف کننده چشم ناشی می شوند. اتفاقات زیر می تواند باعث ابتلا به کراتیت غیرعفونی شود:

• خشک بودن بیش از اندازه چشم
• زخم های ناشی از جراحی چشم
• نفوذ یک ماده شیمیایی به چشم
• خراش، یا سوراخ شدن چشم
• سیستم ایمنی ضعیف یا بیش فعال
• آلرژی به برخی مواد خاص
• کمبود ویتامین A
• استفاده زیاد از لنزهای تماسی
• نفوذ اشیا ریز خارجی به چشم (خرده چوب، سنگ، فلز و…)
• آفتاب سوختگی چشمی

عوامل افزایش خطر در التهاب قرنیه چشم

کراتیت به تنهایی می تواند برای سلامتی شما مضر بوده و عملکرد چشم شما را با خطر جدی مواجه کند. اما برخی مشکلات یا بیماری های دیگر می توانند خطر التهابات قرنیه را افزایش دهند که شامل این موارد هستند:

• آنفولانزا یا زونا و سایر عفونت های ویروسی
• قطره های چشمی یا محلول های تماسی مشکل دار
• فعالیت مجدد وسروس هرپس سیمپلکس در بدن
• بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند.

چه زمانی به پزشک متخصص چشم مراجعه کنیم ؟

اگر متوجه هر نوع علائم یا نشانه‌های التهاب قرنیه شدید، به پزشک مراجعه کنید. تاخیر در تشخیص و درمان التهاب قرنیه می‌تواند سبب عوارض جدی حتی نابینایی شود.

تشخیص کراتیت

یک چشم پزشک می تواند با انجام معاینه چشم با نور روشن چشم های شما را معاینه کند. آنها همچنین در مورد سابقه پزشکی و زمان بروز علائم تان سؤالاتی می پرسند. تشخیص ممکن است نیاز به استفاده از قطره های چشمی خاص داشته باشد که چشم را لکه دار می کند و هر گونه خراش یا خراش را بیشتر نمایان می کند.

اگر پزشک به کراتیت قارچی یا باکتریایی مشکوک باشد، نمونه ای را با سواب گرفته و برای ارزیابی به آزمایشگاه می فرستد. برای درمان کراتیت انگلی، پزشک باید انگل مسئول عفونت را شناسایی کند. تشخیص کراتیت ویروسی نیازی به آزمایش ندارد. در عوض، پزشک سابقه پزشکی فرد را در نظر می گیرد.

هر گونه علائم مشکوک به کراتیت باید فورا بررسی شود. پزشک شما می تواند به تشخیص کمک کند تا بتوانید قبل از بروز هر گونه عارضه ای درمان را دریافت کنید.

برای تشخیص کراتیت، پزشک ابتدا در مورد تاریخچه علائم با شما صحبت می کند و سپس به چشمان شما نگاه می کند. اگر چشم شما از عفونت بسته شده باشد، به شما کمک می کنند آن را باز کنید تا بتوانند قرنیه را به طور کامل معاینه کنند.

تشخیص کراتیت معمولاً شامل موارد زیر است

• معاینه چشم اگرچه ممکن است باز کردن چشمان خود برای معاینه ناراحت کننده باشد، اما مهم است که پزشک چشمان شما را معاینه کند. این امتحان شامل میزان خوبی است که می توانید ببینید (حدیت بینایی).
• آزمونپزشک شما ممکن است چشم شما را با استفاده از نور قلمی معاینه کند تا واکنش مردمک چشم، اندازه و سایر عوامل را بررسی کند. پزشک شما ممکن است لکه ای را روی سطح چشم شما اعمال کند تا به شناسایی میزان و ویژگی بی نظمی های سطحی و زخم قرنیه کمک کند.
• امتحان لامپ شکاف. پزشک چشمان شما را با ابزار خاصی به نام لامپ شکاف معاینه می کند. این یک منبع روشن از نور و بزرگنمایی برای تشخیص شخصیت و وسعت کراتیت و همچنین تأثیری که ممکن است بر سایر ساختارهای چشم داشته باشد، فراهم می کند.
• تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی. پزشک شما ممکن است نمونه‌ای از اشک یا برخی از سلول‌های قرنیه شما را برای بررسی آزمایشگاهی برای تعیین علت کراتیت و کمک به ایجاد یک برنامه درمانی برای بیماری شما بگیرد.